Εκδήλωση Τιμής και Χρέους 42 χρόνια από τον χαμό του Γιαννιώτη ήρωα Παπαλαμπρίδη και των άλλων αδικοχαμένων κατά την εισβολή του Αττίλα. - EPIRUS VOICE

Breaking

Δευτέρα 25 Ιουλίου 2016

Εκδήλωση Τιμής και Χρέους 42 χρόνια από τον χαμό του Γιαννιώτη ήρωα Παπαλαμπρίδη και των άλλων αδικοχαμένων κατά την εισβολή του Αττίλα.

Ομιλητής : Γιώργος Γκορέζης*
e-mail      : ggorezis@yahoo.gr
web         : ggore.wordpress.com
                 
         
Σε κατανυκτική ατμόσφαιρα και με την παρουσία επισήμων και πλήθους κόσμου έγινε τις πρωινές ώρες της Κυριακής- 24ης Ιουλίου 1916 η επετειακή εκδήλωση- μνημόσυνο για τον Γιαννιώτη ήρωα υπολοχαγό Γεώργιο Παπαλαμπρίδη και τους άλλους νεκρούς κατά την εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο το1974.
            Η σεμνή αυτή τελετή έγινε στο χώρο της πλατείας Ιωαννίνων «Γεωργίου Παπαλαμπρίδη», όπως αυτή πήρε το όνομα της προς τιμή του τιμώμενου ήρωα , και διοργανώθηκε από την Εταιρία Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου, τον Σύνδεσμο Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων «οι Ζωσιμάδες» και το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών.
            Η συμμετοχή της VIIIης Μεραρχίας και της Στρατιωτικής Μουσικής και η αυθόρμητη προσέλευση κοινού και συλλόγων, σηματοδότησε την ιδιαίτερη σημασία της τελετής.
            Την όλη εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Διοικητής της VIIIης Μεραρχίας, εκπρόσωποι των αρχών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εκπρόσωποι των κομμάτων και λοιπών φορέων και οργανώσεων όπως και συγγενείς του ήρωα Παπαλαμπρίδη. Ο ομιλητής Γιώργος Γκορέζης, μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου, τόνισε τα εξής:

            Αυθόρμητη έρχεται σήμερα στα χείλη μας η ωδή στην Ελευθερία του Κωστή Παλαμά:
            «Πνοές που πλανάστε σ’ άλλη ζωή,
             Λείψανα κι αν κοιμάστε
            Σας λειτουργούν στη δόξα μου
            Μακαρισμένοι να’ στε».
            H ιστορία είναι φωνή νεκρών διδάσκουσα τους ζώντες. Στο βαθύ ρητό του φιλοσόφου «οι νεκροί μας κυβερνούν », εγράφη παλαιότερα ο αντίλογος : «Χρειάζονται νέοι θεοί για να κατακτήσουν τη ζωή, οι παλαιοί δεν αναζούν». Αλλά μπορούμε να απαντήσουμε : Νεκροί δεν υπάρχουν, όλα ζούν στο κόσμο αυτό. Από τον άνθρωπο εξαρτάται η δύναμη η ζωοποιός. Είναι η δύναμη αυτή που φέρει σήμερα μπροστά μας τις ηρωικές μορφές των νεκρών μας στην Κύπρο το 1974. Που ξαναζωντανεύει ονόματα ηρώων όπως : Κουρούπης, Τσιάκκας, Κατούντας, Κέντρας, Σταυριανάκος, Σταμπουλής, Καλμπουρτζής, Κατσάνης, Παπαλαμπρίδης, Τσομάκης, Βερύκιος, Μπούτος.
            Εάν είναι αληθές, και είναι αληθές, ότι η ιστορία είναι τα βήματα του θεού επάνω στη Γή, τα πιο ανεξίτηλα ίχνη του έχουν χαραχθεί στα εδάφη των ορίων του ελληνισμού. Επάνω τους βλέπει κανείς το προστατευτικό δίχτυ της θείας πρόνοιας, αλλά στο βάθος τους τρέχει αείροο, αγνό ελληνικό αίμα ανδρείας και θυσίας. Υπόκρουση τους έχουν τα θεϊκά βήματα πότε θούρια θριάμβων, πότε θρήνους ολέθρων. Και όταν οι σάλπιγγες του Άρη σιγούν, οι λύρες του Απόλλωνα δεν σταματούν το προαιώνιο ελληνικό άσμα, που τέρπει και διδάσκει την ανθρωπότητα την αξία της Ελευθερίας, την αθανασία του πνεύματος, την ανθρώπινη με λίγα λόγια αρετή.
            Ήταν τότε στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 1974, η πιο άνιση μάχη της νεώτερης ιστορίας.  Οι αμυνόμενοι στη μάχη αυτή, δεν είχαν αεροπορική κάλυψη, δεν είχαν άρματα, δεν είχαν αντιαρματικά. Απέναντι τους έκανε επέλαση όγκος αρμάτων μάχης με την προστατευτική ομπρέλα της αεροπορίας, που βομβάρδιζε και έκαιε στο πέρασμα της.  Γι’ αυτό και πρέπει Τιμή και Δόξα σ’ αυτούς που φύλαξαν τις νεώτερες Θερμοπύλες του Ελληνισμού. Έμειναν εκεί, παρότι γνώριζαν ότι οι «Μήδοι» θα διαβούν. Και ανάθεμα σ’ αυτούς που αβασάνιστα θυσίασαν άξια παλληκάρια , χωρίς μέχρι σήμερα να λογοδοτήσουν για το έγκλημα τους.
            Οι Ελλαδίτες και οι Κύπριοι, οπλίτες και αξιωματικοί, κατήλθαν στον αγώνα έμπλεοι ενθουσιασμού και υψηλού φρονήματος, ιδιαίτερα στην πρώτη φάση της εισβολής, όταν πίστευαν ακλόνητα ότι η Ελλάδα θα επενέβαινε. Με την εθνική συνοχή και το εσωτερικό μέτωπο διαρρηγμένα πολέμησαν τότε οι υπερασπιστές της Κύπρου. Και με όλες τις παραμέτρους εναντίον τους κατόρθωσαν τις δύο πρώτες μέρες να φράξουν την βάρβαρη επιδρομή. Δυστυχώς όμως, το εθνικό κέντρο αδράνησε. Τα ελληνικά φτερά παρέμειναν καθηλωμένα στα ελληνικά αεροδρόμια, ενώ θα μπορούσαν να μετατρέψουν τις ακτές της Κυρήνειας σε τάφο του τουρκικού επεκτατισμού.  
            Οι γενναίοι Ελλαδίτες και Κύπριοι έπεσαν ο ένας δίπλα στον άλλον, πολεμώντας τους Τούρκους εισβολείς. Ο ηρωισμός τους περνά τα σύνορα της ιστορίας και μπαίνει στη σφαίρα του θρύλου. Την παλληκαριά του Γιαννιώτη ήρωα την επιβεβαιώνει ο συμπολεμιστής του, έφεδρος ανθυπολοχαγός Αντώνης Αργυρίου. Μεταφέρω αυτούσια τη μαρτυρία του, όπως την έχει καταγράψει ο Σπύρος Παπαγεωργίου, στο βιβλίο «Πεθαίνοντας στην Κύπρο». «Εις την προέλασιν της ΕΛΔΥΚ εντός του τουρκικού θυλάκου Λευκωσίας, εγένετο επίθεσις κατά μέτωπον με "εφ όπλου λόγχην". Ο ηρωικός και αείμνηστος λοχαγός μου, όταν διέταξεν "Έφοδος" πρώτος ήρχισε το εμβατήριο "Σκέπασε Μάνα, σκέπασε...". Τον ακολουθήσαμε όλοι με αναρτημένας επί των όπλων μας τας λόγχας και το εμβατήριον εις τα χείλη. Οι Τούρκοι αλεξιπτωτισταί ετρόμαξαν και ετράπησαν εις φυγήν. Ο λοχαγός έπεσε βαρύτατα τραυματισμένος. Έσπευσα να τον βοηθήσω, αλλά εκείνος, με διέταξε: "Να συνεχισθεί η προέλασις, κύριε ανθυπολοχαγέ. Δεν έχω ανάγκη βοηθείας. Φροντίσατε διά τους στρατιώτας!". Και με όση δύναμιν του απέμεινε, ανεφώνησε "Ζήτω η Ελλάς!.." και εξέπνευσε...».
            Ο Γεώργιος Παπαλαμπρίδης εισήχθη το 1958 στο Γυμνάσιο της Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων,  στην οποία φοίτησε μέχρι και την προτελευταία τάξη. Απεφοίτησε το 1969 από την Σχολή Ευελπίδων ονομασθείς Ανθυπολοχαγός Πεζικού. Ο υποφαινόμενος είχα την τιμή, σαν διοικητής του 8ου Λόχου Υποψηφίων Βαθμοφόρων(ΛΥΒ), να τον έχω υφιστάμενο στην Μονάδα μου σαν εκπαιδευτή , και εκεί εξετίμησα την επαγγελματική του πληρότητα και την ακεραιότητα του χαρακτήρα του. Τον Σεπτέμβριο του 1973 μετατέθηκε στη Κύπρο και τοποθετήθηκε στην Εθνική Φρουρά. Τον Ιούλιο του 1974, κατά την απόβαση των Τούρκων στην Κύπρο, τοποθετήθηκε στο 399 Τάγμα Πεζικού (ΤΠ) και ανέλαβε την Διοίκηση του 2ου Λόχου του Τάγματος. Ανέλαβε την άμυνα των υψωμάτων στην περιοχή Αλωνάγρα του όρους Πενταδακτύλου. Έχασε την ζωή του όταν  επικεφαλής διλοχίας εκτέλεσε νυχτερινή αντεπίθεση  για την ανακατάληψη του υψώματος Άσπρη Μούτη. Η πατρίδα αναγνώρισε ευθύς τη θυσία του και του απένειμε, ως ένδειξη τιμής τον βαθμό του Λοχαγού. Το έτος 2000, μετά από σχετική πρόταση του Συλλόγου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής, η πλατεία στην οποία βρισκόμαστε πήρε το όνομα του ήρωα Λοχαγού, και εντοιχίστηκε μαρμάρινη αναμνηστική πλάκα με το όνομα του.  Αλλά και το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης, έστω και καθυστερημένα, την 12-2-2008, με το Προεδρικο Διάταγμα (ΦΕΚΓ 1178/2008 ), τον προήγαγα από 21-7-1974 στον βαθμό του Αντιστρατήγου.
            Η τραγωδία του Κυπριακού γράφηκε τις καφτές μέρες του Ιουλίου 1974, και έχει σε γενικές γραμμές ως εξής :
             Ώρα 21.15 της 19ης Ιουλίου : To ραντάρ του Αποστόλου Ανδρέα εντοπίζει ομάδα 6 σκαφών να πλέουν προς Αμμόχωστο. Επρόκειτο για τουρκική παραπλανητική κίνηση. Ώρα 21.40 : Ο αυτός σταθμός εντοπίζει άλλα 10-11 σκάφη πλέοντα προς Κυρήνεια. Η Ναυτική Διοίκηση Κύπρου ανέφερε την πρόοδο του πλου στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς(ΓΕΕΦ) , όπως έπραττε και το 251 ΤΠ που ήταν στις ακτές. Οι απαντήσεις από την Αθήνα έφθαναν στερεότυπα μέχρι την τελευταία στιγμή : «Δεν δικαιολογείται ανησυχία. Πρόκειται για Άσκηση». Βάσει των σχεδίων έπρεπε από το ΓΕΕΦ να τεθεί σε εφαρμογή το Σχέδιο Αμύνης της Κύπρου, ευθύς ως η τουρκική νηοπομπή εισήρχετο στα Κυπριακά χωρικά ύδατα. Το ΓΕΕΦ δεν το έπραξε, και ούτε διέταξε την έξοδο των Μονάδων από τα στρατόπεδα, με αποτέλεσμα οι τούρκοι να πετύχουν πλήρη αιφνιδιασμό.
             Ώρα 04.45 της 20ης Ιουλίου αρχίζει η τουρκική εισβολή. Τα τουρκικά αποβατικά σκάφη ευρίσκοντο ήδη μέσα στα χωρικά ύδατα της Κύπρου, ενώ τα 3 αντιτορπιλικά που τα συνόδευαν έβαλλαν κατά στόχων στην ακτή. Και ενώ συνέβαιναν όλα αυτά οι ελληνικές τορπιλάκατοι Τ1 και Τ3 παρέμεναν εντός του Ναυτικού Σταθμού Κυρήνειας. Χρησιμοποιήθηκαν καθυστερημένα υπό το φώς της ημέρας και κατεστράφησαν και οι δύο από τα αντιτορπιλικά της αμφιβίου δύναμης. Μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά της τουρκικής δύναμης τον χρόνο που αυτή έπλεε προς τον αντικειμενικό της σκοπό.
            Ώρα 0530 αρχίζει αθρόα ρίψη τούρκων αλεξιπτωτιστών στην περιοχή του τουρκικού θύλακα Κιόνελι, ενώ συγχρόνως τουρκικά ελικόπτερα μετέφεραν εφόδια και υλικά στη περιοχή. Η εθνική φρουρά βρέθηκε στη μειονεκτική θέση να προετοιμάζεται για ενέργειες που έπρεπε να εκτελεσθούν υπό την κάλυψη του σκότους, χωρίς την πίεση της εχθρικής αεροπορίας, όπως : H ενεργοποίηση του συστήματος Αντιαεροπορικής Αμύνης, η προώθηση των Μονάδων στους χώρους Διασποράς, η εξάλειψη των τουρκοκυπριακών θυλάκων, η προσβολή της αμφιβίου δυνάμεως και η συμπλήρωση της εμπολέμου συνθέσεως των Μονάδων.
            Μόλις την 0700 ω διετάχθη η εφαρμογή του Σχεδίου αμύνης της Κύπρου. Οι συνέπειες δεν άργησαν να φανούν. Πολλές Μονάδες της Εθνοφρουράς προσεβλήθησαν μέσα στα στρατόπεδα τους και είχαν σοβαρές απώλειες, που μείωσαν τη μαχητική τους ικανότητα. Άλλες δεν είχαν ολοκληρώσει την επιστράτευση τους , με αποτέλεσμα να μην είναι αξιόμαχες. Παράλληλα μονάδες αρμάτων, που ήταν τελείως απαραίτητες για την διεξαγωγή επιχειρήσεων, χρησιμοποιήθηκαν σε αποστολές τηρήσεως της τάξεως στο εσωτερικό, λόγω του πραξικοπήματος!
             Ήταν γνωστή τότε η υπεροπλία της χώρας μας σε υποβρύχια τύπου 209, και ο εντοπισμός τους από τα απαρχαιωμένα ανθυποβρυχιακά μέσα της Τουρκίας, αν χρησιμοποιούνταν,  ήταν περίπλοκη υπόθεση. Από τα σχέδια προεβλέπετο επίσης η διάθεση στην Κύπρο 2 τορπιλακάτων τύπου Νάστυ, που ποτέ δεν διατέθηκαν. Αλλά και η παντελής απουσία της ελληνικής αεροπορίας από το πεδίο της μάχης παρεχώρησε στον αντίπαλο την πρωτοβουλία των επιχειρήσεων. Τα προβλεπόμενα από το σχέδιο να επέμβουν 18 αεροπλάνα F-84 ανέμεναν στο αεροδρόμιο Καστελίου, με τους χειριστές πλήρως ενημερωμένους επί της αποστολής, αλλά η διαταγή απογειώσεως δεν έφθασε ποτέ. Παρότι η πτήση τους προς Κύπρο ήταν δύσκολο να αποκαλυφθεί, λόγω της ανυπαρξίας ραντάρ στα δυτικά και νότια παράλια της Τουρκίας.
            Μόλις την 0200 μεταμεσονύχτια ώρα της 20ης προς 21η Ιουλίου έγινε η πρώτη αντεπίθεση του ΓΕΕΦ για την εξάλειψη του προγεφυρώματος στο Πενταμίλι Κυρήνειας, με τα 286 Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού(-), το 281Τάγμα Πεζικού (-) και διλοχία του 316Τάγματος Εθνοφυλακής. Έγινε εσπευσμένα και χωρίς υποστήριξη του πυροβολικού , που δεν μερίμνησε για την εγκατάσταση Προωθημένων Παρατηρητών ( ΠΑΠ ) στα επιτιθέμενα τμήματα. Αλλά και οι εισβολείς, επί δύο εικοσιτετράωρα αδράνησαν και στάθηκαν ανίκανοι να διευρύνουν  το προγεφύρωμα. Το χρόνο εκείνο δύναμη από δύο με τέσσερα ελληνικά αεροσκάφη θα μπορούσε να μετατρέψει το πενταμίλι σε τάφο του τουρκικού επεκτατισμού.        
            Σοβαρή αποστολή για το ΓΕΕΦ, που έπρεπε να εκτελεσθεί πριν οι τούρκοι αφιχθούν στην ακτή, ήταν και η εξάλειψη του θύλακα Λευκωσίας - Αγίου Ιλαρίωνα ( τοποθεσία Κιόνελι ). Πρόκειται για προπαρασκευασμένη από την ειρήνη οχυρή τοποθεσία, και σ’ αυτήν αμυνόταν η κεντρική διοίκηση των τουρκοκυπριακών δυνάμεων, δύο διοικήσεις συνταγμάτων πεζικού, επτά ενεργά τάγματα τουρκοκυπρίων, τρία επιστρατεύσεως, και η ΤΟΥΡΔΥΚ που αριθμούσε 1000 άνδρες. Οι δυνάμεις αυτές ενισχύθηκαν σταδιακά, μετά την έναρξη της εισβολής, από μια Ταξιαρχία Αλεξιπτωτιστών και το 39 Σύνταγμα Καταδρομών.
                  Για την εκκαθάριση του τουρκικού θύλακα χρησιμοποιήθηκαν :
            H III Ανωτέρα Τακτική Διοίκηση (ATAΔ), έχοντας υπό διοίκηση το 11ο Τακτικό Συγκρότημα ( ΤΣ )στο δυτικό τομέα, το 211 Τάγμα Πεζικού (ΤΠ) στο τομέα Λευκωσίας και τα 361 και 399 ΤΠ στον Ανατολικό τομέα. Η Διοίκηση Καταδρομών στον ορεινό τομέα Πενταδακτύλου με τις 31,32,33 και 34 Μοίρες Καταδρομών. Η ΕΛΔΥΚ στο μέσον της διατάξεως με το 1ο και 2ο ΤΠ και την 23η Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων (-)( ΕΜΑ). Η βόρεια πλευρά του θύλακα εκαλύπτετο από τον 3ο και 2ο Λόχο του 251 ΤΠ. Η επιχείρηση υπεστηρίζετο από το σύνολο του Πυροβολικού της Εθνοφρουράς υπό τη Διοίκηση Πυροβολικού, ήτοι την 181, 182, 187 και 189 Μοίρες Πεδινού Πυροβολικού ( ΜΠΠ ) , τις 191 και 198 Πυροβολαρχίες Ορειβατικού Πυροβολικού ΠΟΠ ) και την 183 ΜΠΠ(-). Προβλεπόταν κυρία επίθεση της ΕΛΔΥΚ από το Στρατόπεδο της για κατάληψη της τοποθεσίας Κιόνελι. Δευτερεύουσα προσπάθεια από Κάτω Δίκωμο προς κατάληψη των υψωμάτων Βορείως Κιόνελι. Διατήρηση της επαφής κατά μήκος της πράσινης γραμμής στη Λευκωσία.
            Η πρωινή επίθεση κατά του Κιόνελι άρχισε χωρίς επαρκείς δυνάμεις, και χωρίς προπαρασκευή και συντονισμό. Από ολόκληρη την ΕΜΑ τελικά κινήθηκαν προς Κιόνελι 5-6 άρματα, ενώ ο διοικητής της ΕΜΑ παρέμενε σύμβουλος στην ΕΛΔΥΚ, αντί να ακολουθεί τη Μονάδα του. Το πυροβολικό δεν ανέπτυξε ΠΑΠ στις επιτιθέμενες δυνάμεις, και το Πεζικό εκινείτο προς τον Αντικειμενικό Σκοπό  χωρίς να αποκαταστήσει επικοινωνίες με τα προϊστάμενα κλιμάκια. Τελικά η ΕΜΑ διετάχθη μέσο αγγελιαφόρου να συμπτυχτεί προς ΕΛΔΥΚ. Για την δευτερεύουσα προσπάθεια προς Κιόνελι διατάχθηκε, μόλις το μεσημέρι, το 399 ΤΠ να μετακινηθεί από Τρίκωμο στο Κάτω Δίκωμο, για να αναλάβει την δευτερεύουσα προσπάθεια.
            Ακολούθησε η νυκτερινή επίθεση κατά του Κιόνελι, που  εκτελέσθηκε όπως και η πρωινή , εσπευσμένα. Η δευτερεύουσα προσπάθεια θα ανελαμβάνετο από το 399 ΤΠ που θα επιτίθετο από το Κάτω Δίκωμο κατά των υψωμάτων Βορείως Κιόνελι. Το Τάγμα περί την 12η ώρα έλαβε εντολή να κινηθεί από Τρίκωμο Αμμοχώστου προς Κάτω Τρίκωμο Κυρηνείας. Καθ’ οδόν αντιμετώπισε αντίσταση στο Τουρκοκυπριακό χωριό Μόρια, και αναγκάσθηκε να το εκκαθαρίσει, με αποτέλεσμα να φθάσει στο Κάτω Δίκωμο μόλις την 20.00 ω. Στην νυκτερινή αντεπίθεση προς ανακατάληψη της ανατολικής κορυφής της Άσπρης Μούτης, που είχε απολεσθεί από το μεσημέρι από το 361 ΤΠ, χρησιμοποιήθηκε διλοχία υπό τον υπολοχαγό Γεώργιο Παπαλαμπρίδη, με 1 Λόχο του 399 ΤΠ και 1 Λόχο του 281 ΤΠ, που εξόρμησε από την Αλωνάγρα. Στην επιχείρηση αυτή εφονεύθη ο επικεφαλής της διλοχίας, ο Γιαννιώτης ήρωας υπολοχαγός Γεώργιος Παπαλαμπρίδης.
            Μόνοι, λοιπόν, έμειναν και πολέμησαν τον Αττίλα οι Έλληνες στρατιώτες. Συνολικά 397 οι νεκροί και 1269 οι τραυματίες για την Εθνική Φρουρά και την  ΕΛΔΥΚ, κοινή σπονδή αδελφικού αίματος, Κυπριακού και Ελλαδικού, στην Ελευθερία.  Νεκροί αξιωματικοί από την Ελλάδα 18, τραυματίες 33, από την Κύπρο νεκροί αξιωματικοί 40, τραυματίες 198. Νεκροί οπλίτες από την Ελλάδα 70,από την Κύπρο 269. Εκατοντάδες οι τραυματίες και αγνοούμενοι. Και οι μεν  και οι δε συμπυκνώνουν στις μορφές τους την πλέον τραγική διάσταση της Μάχης της Κύπρου. Μετά το πέρας της εισβολής υπεβλήθησαν προτάσεις απονομής ηθικών αμοιβών σε αρκετούς που διακρίθηκαν στο πεδίο της μάχης. Η πατρίδα, δια του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης, επέδειξε κατάφωρη αδικία,  δεν εξετίμησε την προσφορά τους στην αντιμετώπιση της εισβολής και έθεσε τις σχετικές προτάσεις στο αρχείο.
            Οι Τούρκοι ολοκλήρωσαν επιτυχώς τις επιχειρήσεις Αττίλας I, παρά τα σφάλματα που παρατηρήθηκαν κυρίως κατά την απόβαση στο Πενταμίλι. Το προγεφύρωμα ενώθηκε μετά από κάποια καθυστέρηση με το θύλακα Λευκωσίας-Αγίου Ιλαρίωνα, πράγμα που εξασφάλισε την επιτυχία της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.  Η επιτυχία πρέπει να αποδοθεί στην απόλυτη αεροπορική και ναυτική υπεροχή της Τουρκίας, την κατάσταση που είχε δημιουργηθεί στην εθνοφρουρά με το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, την μη έγκαιρη εφαρμογή του Σχεδίου Αμύνης της Κύπρου και την έλλειψη ικανής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας σε Ελλάδα και Κύπρο.
            Παρόλα αυτά οι τούρκοι κινδύνευσαν με πανωλεθρία. Χαρακτηριστικό είναι ότι η  τουρκική αεροπορία προσέβαλε και τα τρία της αντιτορπιλικά ανοιχτά της Πάφου, με συνέπεια τη βύθιση αύτανδρου του ενός, του Κοτζάτεπε. Τα δε επίσημα  τουρκικά χείλη καταρρίπτουν τις ελληνικές δικαιολογίες περί «αδυναμίας αποστολής ενισχύσεων» και «πιθανή σύρραξη με την Τουρκία». Ο υπουργός Άμυνας Χασάν Ισίκ δήλωσε το 1976 στην Βελγική εφημερίδα Libre Belgique : «Αν οι Έλληνες είχαν αποστείλει έστω τέσσερα αεροσκάφη στην Κύπρο, εμείς θα ματαιώναμε τη συνέχιση των επιχειρήσεων». Ο ίδιος ο Μπουλέτ Ετσεβίτ στις 22-7-1974 δήλωσε : «Η έλλειψη βοήθειας προς τους Κυπρίους από την Ελλάδα διευκόλυνε κατά πολύ την κατάσταση».
            Οι παράγοντες που έγειραν την πλάστιγγα υπέρ των τούρκων πρέπει να αναζητηθούν στην ελληνική πλευρά. Οι τότε στρατιωτικοί ηγέτες των Αθηνών αναδείχθηκαν όλοι κατώτεροι των περιστάσεων. Αντί να καταφέρουν καίριο τελειωτικό πλήγμα στο τουρκικό τέρας του Αττίλα, περιορίστηκαν σε ανακοινώσεις, συσκέψεις και πολεμικά συμβούλια, αφήνοντας πλήρως αβοήθητη την Kύπρo. Οι δε τούρκοι αναδείχθηκαν αναξιόπιστοι και υστερόβουλοι. Προφασίστηκαν ότι θα τηρούσαν εκεχειρία, αλλά στο «παύσατε πυρ» του ΓΕΕΦ, ο αρχηγός των τουρκικών στρατευμάτων εισβολής, διέτασσε προέλαση με τη χρήση παντός πολεμικού μέσου.
            Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι από ελλαδικής πλευράς η δίκαιη ιστορία της Κυπριακής προδοσίας δεν γράφηκε, αλλά περιοριστήκαμε σ’ ένα πρόχειρο πόρισμα, που κι’ αυτό διπλοκλειδαρώθηκε στα άβατα της Βουλής των Ελλήνων. Εξαίρεση αποτέλεσε η επίσημη Κυπριακή πολιτεία. Πριν από χρόνια, σε εκδήλωση στην Αθήνα, ο πρόεδρος της Κυπριακής δημοκρατίας μεταξύ των άλλων δήλωσε : «Για τους ήρωες που θυσιάστηκαν για μας, προδομένοι από τους ηγέτες τους και παρεξηγημένοι από πολλούς δικούς μας, έχω να πω ότι οι Ελλαδίτες αδελφοί μας, που έπεσαν στην Κύπρο το 1974, είναι ήρωες της Ελλάδας, αλλά περισσότερο της Κύπρου. Για να ιστορηθούν τα κατορθώματα και να υμνηθεί το μεγαλείο της θυσίας τους , χρειάζονται τόμοι πολλοί και συγγραφείς δίκαιοι, αντικειμενικοί και ταλαντούχοι. Οι Ελλαδίτες αδελφωμένοι με τους Κυπρίους έκαναν να ξαναζήσουν, στις ακτές της Κερύνιας και στις κορυφογραμμές του Πενταδακτύλου, Θερμοπύλες, Σούλια, Αλαμάνες, Μεσολόγγια και Αρκάδια».
            Αλλά το μεγαλείο της θυσίας των νεκρών μας το καταμαρτυρούν οι τάφοι και τα κενοτάφιά τους στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας, όπου αναπαύονται τα οστά όσων περισυλλέγησαν από τα πεδία των μαχών. Των δε άταφων ηρώων μας τη δόξα την διαλαλούν οι ακτές της Κερύνειας, οι πλαγιές και κορυφογραμμές του Πενταδάκτυλου και οι κάμποι της Μεσαριάς, όπου τα ιερά τους κόκαλα μέχρι σήμερα λευκάζουν.
            Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τουρκία έχει στην εξωτερική της πολιτική μακροχρόνιους στρατηγικούς στόχους, και τους υλοποιεί η εκάστοτε κυβέρνηση, όταν οι συνθήκες είναι ώριμες. Η κλιμάκωση των προστριβών με τη χώρα μας δείχνει ότι οι επόμενες βλέψεις της είναι η Δυτική Θράκη και τα Νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Μετά το αποτυχόν πραξικόπημα κατά του Ερντογάν η χώρα αυτή εισέρχεται σε περίοδο εσωτερικής αστάθειας. Δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι αργά ή γρήγορα θα επιχειρήσει να εξαγάγει την κρίση προς την χώρα μας. Γι’ αυτό το καλύτερο και μεγαλύτερο μνημόσυνο για τις ψυχές των νεκρών μας είναι να γρηγορούμε έναντι του Τουρκικού κινδύνου.
            Τιμή και δόξα στον Γιαννιώτη ήρωα Γεώργιο Παπαλαμπρίδη, και σε όλους τους ηρωικούς προμάχους της ελευθερίας στην Κύπρο. Κλίνουμε ευλαβώς το γόνυ προ των σεπτών σκιών τους. Στεφανώνουμε τις αθάνατες μορφές των νεκρών με στεφάνους αϊδίου δόξης και πανελληνίου ευγνωμοσύνης. Η αυτοθυσία τους, ο ηρωισμός τους, η φιλοπατρία τους , θα είναι για μας αιώνιο υπόδειγμα.
            Ο Ύμνος στην Ελευθερία επιστέφεται με δύο στίχους της Δαντικής Κωμωδίας που λέγουν: « Ψάλλω την Ελευθερία, που είναι τόσο αγαπητή, όπως καλά γνωρίζει, όποιος γι’ αυτήν γίνεται αρνητής και αυτής της ζωής ». Τον Ύμνο στην Ελευθερία αρμόζει να ψάλλουμε και μείς σήμερα, και να αφιερώσουμε στους νεκρούς μας τις παρακάτω ηρωικές στροφές του :  
                            Τρέχουν άρματα Χιλιάδες
     Σαν το κύμα εις το γιαλό
     Αλλ’ οι ανδρείοι παλληκαράδες
     Δεν ψηφούν τον αριθμό.
     Και εσύ αθάνατη, εσύ θεία
     Που ότι θέλεις ημπορείς
     Εις τον κάμπο Ελευθερία
     Ματωμένη περπατείς.-


*Ο Γιώργος Γκορέζης είναι Υποστράτηγος ε.α., συγγραφέας. Διετέλεσε πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Στρατιωτικής Ιστορίας και το 1998 προήδρευσε στη Λισσαβώνα του Διεθνούς Συνεδρίου Στρατιωτικής Ιστορίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου